Hi ban tuk in zinghmuhtlang yahoogroups ah A thawngtthabia phuang kho ding in caan ttha a ka pe tu Pathian min thangtthat in um ko seh. Cun minung lei in, chamhbau nak le tlamtlin lo nak a phun zakip lak ah, Pathian thawngtthabia phuan khawh nak caan a ka pe tu nan cungah lung lomh nak chim cawk lo ka nei..
Topic: Bawipa Cu A Ttha Tex: Nahum 1:2-7 Biahmaitthi Minung kan nunnak ah hin lunglomh nak taktak le hlawh tlin nak taktak cu Amah Pathian chungah nun hram kan bunh nak cung ah a hmun mi asi. Psalm catial tu pa nih Bawipa cu a ttha (Psalm 100:5), Prophet Nahum nih Bawipa cu a ttha (Nahum 1:7) a ti ban tuk in dawt mi U le Nau nang le kei nih teh kan nun nak, kan thinlung dih lak in Bawipa cu a ttha taktak ko tiah kan ti kho maw? Pumpak kan nun nak ah mah hi bia hal nak hi kan neih cio dingah ka duh. Kan Bible chungah a ttha (Good, Goodness) ti mi hi voi (850) hrawng a lang. Mah nih hin a langter duh mi cu, minung kan nun nak ah hin thil ttha in khahter a duh ruangah asi. Paul nih cun, Pathian kutchuak, thil ttha tuah dingah Khrih chungin ser mi kan si nak cu a chim. (Eph. 2:10). Asinan tthat nak tuah ti mi hi minung tlinh khawh mi thil a rak si lo, A mah Pathian Thiangthlarau huham tthawn nak lawng in tlinh khawh mi thil a rak si.
I.Bawipa cu a hnah a chuakmi Pathian asi (1:2) Pathian cu dawtnak asi, asinaan a hnah a chuak mi Pathian zong asi fawn, hnah chuak Pathian asi nak, Bible chungah hmun tampi ah a lang. A bik in Israel mi pawl Egypt ram sal an taan nak chungin a chuah tu Pathian, din le-ei fenh le-eih hnipuan a petu Pathian cu kal tak riang maang in, an pawng kam ii, miphun dang pawl i biak mi Pathian an biak tik ah, Pathian a thin hung a hnah a chuak ii a hrem hna ti kan hmuh. Zei ruangah dah hi tluk lawm maam in mi a ham hnga? Phun dang in kan chim si-ah cun a thim mi mi-phun a mi-nung an si ruangah asi. E.g Kei mah ning in von chim ko ning law, kan mi theih dah lo le kan mi hngalh dah lo a ho hmanh nih kan ham kel lo, kei le bang cu, nungak ka neih lio ah, tlangval dang nih kaa khat te a von chawnh ding hmanh khi ka siang lo. Zei ruangah kan ti si-ah cun ka duh tuk ka dawt tuk rungah asi. (Pakhat pa le bang cu, mi a ham tuk lawm maam ii, a nupi baan ah tho-the ai fuu i, a thin hun tuk ah, “Cuih! Tho-the cu a nu maw si hnga a pa hme? Tiah a ti, ti si. Jesuh zong mi hngah chuah nei ah ai tel ve lai tiah ka zumh. Zei cah dah kan ti si ah cun, a hohmanh kei mah hnak in a fanu-fapa, a nunau, a nupi-pasal, a mah le a mah aa dawt deuh asi ah cun ka zultu dingah a tlak lo ati. A si, kan biak mi kan Pathian hi hnah chuak nei Pathian (Jealous God) asi. Tuni kan vawlei kan zoh tik ah, Khrihfa si nak rori kal tak riang maang in biak nak dangah a kan kaltak tu Laimi chung in an um pah len cang, tih nung tuksum lei khi si. An coding mi biacaih nak von ruah tik ah cun an ca-ah tihnung hringhran a si ko. Pathian biak-inn i kal hnak in taksa duh nak i umle, Bible rel hnak in cadang tuktak rel a huam deuh mi ti bak tuk le Khrihfabu le mission ca-ah cun siang lem lo in, mai taksa diriamh nak ah cun duh tawk in a hmang mi, Pathian pek mi thluahchuah rel thiam lo i um. Cu ban tuk caan ah Pathian a thin kan hun ter a si khah! Bawipa cu a ttha, a kan dawt tuk ruangah Amah hnak in thil dang, midang le Pathian dang kan biak ding cu a sian in a kan siang hrim hrim lo. Cu ca-ah dawt mi unau kan Pathian cu kan thin lung, kan ruah nak, kan thazaang, kan zei zong dihlak in a tthat nak cu rel zia thiam cio hna usi law duhbik cio hna usih.
II. Bawipa cu a thinhun a khulfuung. (the Lord is slow to anger) (1:3) Bawipa cu hnah chuak Pathian asi tiah kan ti, a si naan, Amah cu a ttha, zei cah tiah a mi pawl nih Amah kal tak in pathian dang an biak hmanh ah a thin a hong colh lo ii, a dawt nak in, ralrin nak a pek, a leem. Amah sin an rak kir tthan ding cu a hngah ring ring. Bia ceih nak a tuah colh lo, a ngeih thiam. An sual nak ban tuk in thu tthen seh law zei dah an lawh hnga? Cu ban tuk in unau nang le kei zong kan sual-palh nak ban tuk in thu rakan tthen seh law zei dah kan lawh ve hnga? Pathian hmai ah nung ngam ding teh kan um hnga maw? A hohmanh Pathian hmai ah miding le mithiang cu kan um hrim lo. Asinaan, Bawipa cu a ttha. A kan dawtnak, a zaangfah nak a saan zia le a kauh zia cu kan sual nak hnak in a ngan deuh ruangah a kan ngeihthiam ii a dawt nak in a kan tthawn ter. Amin sung lawi in um chin ko seh!
III. Bawipa cu a ttha (1:7) Bawipa cu a ttha timi biafang hi kan Bible chungah, hmun tam pi-ah kan hmuh khawh, a thleice in Psalm catial tu pa nih a tu le a tu a nolh lengmang, zei-cah-tiah a nun ah Pathian tthat nak nih a hruai, midang a sawm ii, Bawipa tthat nak hi nan mah te nih tep cio ve hmanh uh, ti’n. Bawipa tthat nak mah nun nak rori’n a tep cang mi le zei tik caan poh i Bawipa cu a ttha a ti kho tu cu vawlei cungah, nun man nei le, mi thlua-chuak an si. Khrihfa mi kan hmuitinh zong asi ii, Pathian fahniang sinak ii, a theitlai zong asi fawn.
IV. Bawipa cu harsat caan ah kan himnak lungpi asi. (v. 7b) Hi ka zawn ah hin, kei mah ka nun nak hrim hrim ah, Pathian nih lam a ka hruai ning le a tthat nak hi chim lo in ka rak um kho ve lo cah teh-teh-khan pah thawn von langh ter ka duh. Kum 2005-2006, India ka phak kum ii, ka hmuh ka ton mi le harnak a phun za kip chungin Pathian nih lam a ka hruai nak le ka him nak lungpi Jesuh asi nak le Bawipa tthat nak hi dawt mi unau nan dih lak cungah chim lo in ka rak um kho hrim lo. Zumtu Khrihfa mi nih kan thiam cem mi hla, Khrihfa Hlabu chung in na duh cem mi i thim tiah ra-kan ti hna seh law zei dah nai thim hnga? Kei cu “Kan Him Nak Lung Jesuh asi” ti mi kai thim. Hlaphuah thiam tu pa nih “Thlichia a Hran ah Kan Dor Nak” a ti mi hi a hman tuk hringhran. Tuni na nun nak ah voi tampi cu na tong ve ko lai, ngeih chiat nak, mithli tlak nak, har nak le khua ruah har van sang i kan um lio caan ah, kan pawng kam in bomhnak, hnemh nak khi kan ruat ttheu, asinaan kan ruah nak ban tuk in thil a rak si kho lo ii, kan ruah bel lo mi le kan zan mang hmanh i kan manh bel lo mi hna sin in dornak lungpi cu kan hmuh tawn. Cu cu kan him nak lung Jesuh a si nak cu asi. Coimbatore ii, B.Th kumkhat nak ka kai lio ah, zei tluk in dah ka har tiah cun, (college fees) telh lo in kumkhat ca-ah Rs. 500 ka nei. Bawipa tthat nak ruangah phaisa nei mi an dih zawgah ka dih kho ve. Siang inn khar chung rian ttuan lo ah cun a kum hnihnak peh kho ding ka si lo ca-ah Chennai (Madras) lei ah kuli hlawh in kal ding timh tuah nak ka nei. Kan siang inn (Convocation) dih a thaizing March 11, 05 zingka 8:00am tiang ah phaisa ka cawi kho lo. A ruang cu, cham kho ding an phan ruangah a hohmanh nih an ka coih duh lo. Ka hawipa he kan lung retheih kan vansan tuk lio ah cun, Zonuam khua mi kan hawipa nih, Falam ka hawipa he kan pahnih ca-ah Rs. 500 a kan coih. Kan rian tuan nak ding hmun kan phak ah, kan phaisa zong a dih. Mirang holh le thiam hua lo, Hindi holh zong thiam lo, (Hotel Manager) nih a rian tuan ding ah von kan cohlah ding cu thil har ngai mi khi si. Kan nih nih le hmun dang ah kal nak ding phaisa fangkhat hmanh kan nei ti fawn lo. Bawipa a tthat ning cu, Manager pa nih a rian tuan dingah minung a rak kawl lio caan te he ai tong ii, holh kan thiam lo nabu in a rian ah a kan luh. Bawipa cu a ttha hring hran dah! Bawipa tthat nak hi ka nun hrim hrim nih a teh ve tik ah, kai lawmh nak hi chim lo in ka rak um kho ve hrim lo. Na cungah Bawipa a tthat nak kha von ruat tthan ve hmanh, a tu na dir hmun ning ah cun, nuam ngai in (Luxurious Life) duh tawk in na ding na ei men ko lai, asinaan a luan cia mi na dir hmun, zei ban tuk dir hmun in dah Bawipa nih an cawi san ii, a tu ban tuk dir hmun ah an chiah ti mi hi philh lo dingah ka duh. Bawipa tthat nak hi nifa tin kan nun nak ah a chim rel zia a thiam zungzal tu si hram usih. Kan Bawipa Jesuh, Galilee pawngkam ii, vancung pen nak kong thawngtthabia a phuan dih hnu ah, a zultu pawl thawn long chungah cun an lut ii Galilee khatlei ral panh in an kal. Ruah lo pi ah thlichia a hrang, tilet a tho ii, an long chung tiang in ti a lut dih, a zultu pawl cu an thin a phang ii an kio an raak. An thin a phan tuk ruangah, Jesuh cu an von tthangh “Bawipa kan thidih cang lai hih!” tiah an ti, cu tik ah Jesuh cu a tho ii, a ban a van pharh ii, “Daai Uh!” tiah thu a pek. Cutik ah abia ban tuk in hmakhat te ah thlichia le tilet zong cu a daai khupkhi. A zultu pawl cu an khuaruah a har tuk hring hran ii, “thlichia le tilet hmanh nih a thu an ngai” tiah an ti. An pawngte ah a um ko naan, an nunnak ah harnak lungretheih nak an tong tho tho, an thin a phang tho tho. Asinaan Jesuh cu an ibochan, an auh i an sawm tik ah, hnangam daihnak in an khat tthan. Cu bantuk in zumtu nang le kei zong, nitin kan nunnak ah ruah lo pin, rinh lopin lungretheih nak thin phannak buainak kan tong theu ko lai, chimpit vansang in kan um theu ko lai. Cu ban tuk caan ah kan mah ten cawlcaang lo in “ka au u law, leh nan si lai i thil lianngan khuaruah har cu kan hmuh ter hna lai” (Jer. 33:3) tiah a kan ti tu Pathian tu ko hna usih. Pathian nih a kan umpi ah cun zei bantuk thil kan ton zongah hnangam nak in kan khat lai. Zultu pawl nih bochan nak le rinhchan nak thawn Jesuh an tthangh tik ah hnangam daih nak in an khat tthan. Kan him nak lungpi Jesuh au zungzal hna usih.
V. Amah rinhchan i a ko tu aw cu a theih (c. 7c) Bawipa cu thinlung zoh tu asi. Phundang in kan chim a si ah cun “Omniscience” zeizong vial te a thei dih tu ti nak asi. Kan ruah nak zong a theih, kan thinlungput zong a theih, kan dirhmun, kan minung sinak kan zeizong dih lak a kan theih dih. Amah cungah zeitluk rinhchan, bochan nak dah kan neih ti zong a kan theih dih. Abiapi bik mi cu, kan mah lei in, kan thinlung dih lak in Amah kan zum maw? Kan i bochan maw? Thlacam nak in kan hal maw ti mi hi si. Thinlung tak in Amah a panh tu pawl, zeitik hmanh ah an hlawh a cham dah lo, lunglomh hnangam daihnak thluachuah an co. Bible chung i, thuanthu ah siseh, Khrihfa thuan-thu ah siseh, tuni Khrihfa thuanthu umtu ningah siseh, tampi hmuh ding, theih le chim ding a um. Thinlung dih lak in a mah aa bochan tu pawl nunram ah Pathian sunparnak a lang ring ring. Dawt mi Nu le Pa, U le Nau Pathian kan zumhning hi von i check tthan tuah hna usih, zeitluk tiang dah kan i bochan? Kan zumhnak a fek tak tak maw fek taktak lo ti hi i check tthan hna usih. Tuni kan nunning zoh tik ah, Pathian lei ah zumhnak hram fehter/hngetkhoh ngeih i tim lo in, vawlei cung nunning tuk kan cawng, (western way of life, kan cawn mi hi a ttha lo ti nak si lo, asinaan kan zumhnak hi pakhat nak ah chia hna usih). Zumhnak ah hram thuk pi’n punh in, Khrihfa nu-tling pa-tling si kan herh.
Biadonghnak Bawipa cu a ttha zeicah tiah a dawt nak cu zungzal in a hmun. Ami le Afa hna ca-ah a dong kho lo mi, dawt nak, zaangfah nak a ngei, an sual, an palh tik ah a thin-hun khul a rang lo ii, a thin a fual, an sual nak a ngeihthiam hna, harnak an ton caan ah an pawngah aum ii, a bomh hna, an har nak chung in luat nak a pek hna, zumhnak, bochan nak taktak thawn a sin an panh tik ah a cohlan hna ii, a rak tuamhlam hna, hnangam daih nak le thluachuah van luh nak a pek hna. BAWIPA CU A TTHA...
Hmun-kip le kaa-kip ah a um dawt mi, nu le pa, u le nau, na nun von i check tthan tuah. Jesuh Khrih cu a ka khamhtu le ka Bawipa asi ti’n na pom cang maw? Jesuh Khrih khamh nak hnangam nak taktak na ngei cang maw? Chungkhar Unau, Nu le Pa, Khua le ram hmanh philh ko in, hi vawlei cung nuamhnak a phun zakip ah tlongleng ko hmanh law, Pathian nih cun an philh hna lo, a dawt nak in zei tik dah ka sin an kir lai tiah an hngah zungzal hna. Thaizing, kiptuh ah ti hlah, na nun nak second khat hmanh na uk kho lo khah, a caan na neih lio te ah hin cohlang ve cang tuah. Bawipa tthat nak hi na nun nak ah sullam ngei tak in le mannei tak in hmang ve cang tuah. Bawipa cu a ttha ti mi thawngtthabia hi, ni-tin zan-tin na nun nak dih lak in, na kal nak hmun kip ah tet-ti-khaan in aupi ve cang tuah. Cu ti cun, Sersiamtu, Khamhtu, thluachuah petu, Pathian lung lomh ter tu na si lai ii, nun man nei mi le mi thlua-chuak na si lai. Mah nun nak hrim hrim in Baawipa tthat nak a tep i, chimzia relzia thiam in, nun man nei mi le mi thlua-chuak mi kan si khawh dih cio nak lai, ca rel tu dih lak cungah Bawipa nih a thar in thlua-chuah nak kan pek piak tthan ko seh. Amen.
( Mangnawllin Tlanglian ) M.T.C, Affiliated to the Senate of Serampore College (University) North East India
Theih Ter Nak:
1) Caan nan ka thiah mi a tik cu le caan ah kei mah nih direct in kan zinghmuhtlang yahoogroups ah ka rak thlah khawh lo nak a ruang cu :- a) Kei mah chamhbau nak le tlam tlin lo nak ruangah, mail ka rak hong kho bel lo... b) Internet line kei mah nih pumpak in kai neih khawh lo ruang ah... c) March 22 in khin ca-min-puai thok ding kan si ruangah...
2) Chim ah ningzak zong a si ko naan, a ruah zia nan ka thiam piak nak ding cah von chim ko ning law, Caan nan ka thiah zong ka thei lo, Khual tlawn nak i ka um lio ah U Par nih caan an in thiah na thei maw tiah Mobile Phone in ca a von ka kuat, cu lio i ka ruah mi cu, March ni 25 cu kan ca-min-puai lio si tung lai, ka si kho hnga maw si kho lo tiah khua ka ruat len. A dongnak i ka ruah mi cu, Ah! a zei si poh ah caan thiah mi pelh cu, Ka U sin ah ka kuat lai i a mah nih a tik cu le caan ah forward rak tuah te ko seh law, a ruah zia an ka thiam piak ko lai ti ruah chan nak in, indirect in ka rak thlah.
3) Kei mah chamhbau nak ruangah, palh nak, tlamtlin lo nak tam pi a rak um lai, Proof Reading zong tthi ttha in ka tuah manh lo. Attachment File zong in ka khumh naan a rak ngah lo ruangah cafang hmun khat i um ding zong hmun dang dang ah a rak um kho men, A ruah zia nan ka thiam piak nak lai zangfah ka rak in nawl tthan hna.